KAMYONET – Türkiye, Cumhurbaşkanı ve 28. dönem milletvekillerini seçmek için 14 Mayıs’ta sandık başına gitti. Cumhurbaşkanlığı yarışında yeterli çoğunluk sağlanamayınca oylama ikinci türe bırakıldı, ancak milletvekilleri belirlendi.
Van’da 2018 genel seçimlerinde iktidar partisi 3, Halkların Demokratik Partisi (HDP) 5 milletvekili kazandı. 14 Mayıs’ta tablo değişti. HDP Yeşil Sol Parti adı altında seçime girerek milletvekili sayısını 5’ten 6’ya çıkardı. AK Parti’nin milletvekili sayısı 3’ten 2’ye düştü.
Yeşil Sol Parti milletvekili sayısını artırsa da oy sayısı azaldı. Hem Yeşil Sol Parti’nin hem de AK Parti’nin düşük oy aldığı kentte, CHP altında seçime giren Millet İttifakı milletvekili seçemedi. CHP, DEHAP barajın altındayken 2002’de yapılan son genel seçimlerde Van’dan milletvekili atamayı başardı. CHP’nin kentteki oy oranındaki önemli artışın temsilci getirememesi ittifakı altındaki partileri de hayal kırıklığına uğrattı.
Türkiye’de 14 Mayıs seçimlerine katılım oranı yüzde 88,84 olurken, Van’da bu oran yüzde 78,62’de kaldı. Yeşil Sol Parti’nin cumhurbaşkanı adayı göstermemesi üzerine Van’da seçim Kılıçdaroğlu’nun lehine sonuçlandı. Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu oyların yüzde 62,26’sını aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oy oranı yüzde 35,61’de kaldı. Çet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Ogan seçmenin yüzde 1.78’inden oy almayı başardı.
‘600 OYLA KAYBEDİYORUZ GİBİ KONUŞMAKLA MEŞGUL OLUYORLAR’
Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük şehirlerinden biri olan Van’da, şehrin sosyolojik, siyasi ve ekonomik durumuna hakim kişilerin isimlerini, seçim sonrası izlenimlerini sorduk. Van Ticaret Borsası ile Van Ticaret ve Sanayi Odası’nın başkanı olan Feridun Irak’a göre; Van’da hem AK Parti hem de Yeşil Sol Parti oy kaybetmesine rağmen CHP’nin milletvekili seçememesi ‘ciddi bir başarısızlık’.
Irak, Millet İttifakı’nı şöyle eleştiriyor: “Bu altı partinin liderleri en ufak bir özeleştiri yapmak yerine ‘600 oyla yine kaybettik’ gibi açıklamalarla meşgul. Geriye dönüp baktıklarında altı partinin sandıklarına dahi sahip çıkamadığını görmüyorlar. Bu beceriksizliktir. Onu tarif edecek başka bir yol yok.”
Feridun Irak14 Mayıs seçimlerinin ardından Van seçmeninde bir yılgınlık gözlemlediğini kaydeden Irak, ikinci turda sandık başına gitme coşkusunun üçüncü gün itibarıyla yeniden canlandığını belirtiyor. Irak’a kıyasla Van’da seçimlere katılımda yine aynı oran yakalanabilir.
‘BU OY, CHP’NİN 25 YILLIK GEÇMİŞİNDE HİÇ GÖRÜLMEMİŞ BİR OLAYDIR’
Yazar Menderes İnanç’a göre Türkiye’nin ikinci yüzyıla geçiş sürecine Van halkı kayıtsız kalmadı. İnanç, hem Kılıçdaroğlu’nun hem de Yeşil Sol Parti’nin Van’daki mitinglerinin şov olarak değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyor.
Menderes İnançİnanç, özellikle Van’da 14 Mayıs seçimlerini pahalılaştırıyor: “Van’da Yeşil Sol Parti’nin yaklaşık 40 bin oyu geçersiz ilan edildi. Bu oylar Yeşil Sol Parti’ye yazılmış olsaydı skor 7-1 olacaktı. CHP Van’dan ilk kez 43 bin civarında oy aldı. Bu oy oranı CHP’nin 25 yıllık tarihinde görülmemiş bir olaydır. Bunu Kürtlerin duygusallığına bağlamak mümkündür. Bir ölçü daha oy alsaydı milletvekili çıkarabilecekti. Hem duygusal hem de Kemal Bey’in şahsında esen bir rüzgar CHP’nin aldığı oyu etkilemiş olabilir.”
‘KILIÇDAROĞLU’NU KAZANMAK İÇİN DEĞİL ERDOĞAN’I KAYBETTİRMEK İÇİN SÜRÜYE GİDİYORLAR’
Gazeteci Rojbin Bor ise 14 Mayıs’ı ve seçim sonrası ortamı ‘muhteşem’ olarak nitelendiriyor. Bor, “Seçim günü bana çok farklı geldi. Kürt illerinde seçimler ağır silahlar, zırhlı araçlar ve ağır polisin gözetimi, kontrolü ve baskısı altında yapıldı. Bu sefer öyle bir şeyle karşılaşmadık. Hatta çok demokratik bir görüş de verdiler. “İnsanlar çantalarını bırakmadı, okullardan ayrılmadı” diyor.
AltyazıBor’a göre Van ve bölge illerinde seçmenlerin çoğunluğu Yeşil Sol Parti’ye oy verme motivasyonuyla sandık başına gitti. Gazeteci Bor ise Yeşil Sol Parti seçmeninin Kılıçdaroğlu’na bakışını şöyle değerlendiriyor: “28 Mayıs’ta bölgede seçmen boşa gidiyor. Yeşil Sol Parti seçmeni, Kılıçdaroğlu’na kazanmak için değil, Erdoğan’a kaybettirmek için sandık başına gidiyor. Seçmenin Kılıçdaroğlu’na oy vermesi yarın eleştirmeyeceği veya CHP’li olduğu anlamına gelmez.
‘KÜRT OYLARI TÜRKİYE İÇİN DEMOKRASİ VE BARIŞ İÇİN MÜCADELEYE DEVAM ETMEKTEDİR’
Gazeteci Ruşen Takva, Van’ın seçimlerde diğer Kürt illeriyle benzer bir profil çizdiğini belirtiyor. Takva, Yeşil Sol Parti’nin Van’da milletvekili sayısını artırmasına rağmen oy oranındaki düşüşü ‘başarısızlık’ olarak değerlendiriyor. oylamaya bağlıdır.
Ruşen TakvaYeşil Sol Parti seçmeninin her dönem adaylık süreçlerine siyasi itirazlarda bulunduğunu ve bu itirazların bu kez sandığa daha fazla yansıdığını belirten Takva, seçim sonucunu şöyle değerlendiriyor: “Aslında ilk itirazlar, kendisini layık gören profillere yükseldi. aday olmaktan. Hele Kürt seçmeni tarihin en kritik seçimine en nitelikli adaylarla girmek istediği için. Ancak Yeşil Sol Parti, milletvekili adayı olarak gösterdiği siyasetçilerinin yeteneklerini tam olarak seçmenine anlatamadı. Hal böyle olunca da özellikle Kürt seçmen oy verdiği partiye net bir açıklama yaparak daha çok çalışması gerektiğini ifade etti. Öte yandan Kılıçdaroğlu’na tam takviye vererek bu seçimin Kürtler için çok değerli bir seçim olduğunu, bu seçimi bir rejim değişikliği seçimi olarak gördüğünü gösterdi. Kılıçdaroğlu’na rekor düzeyde oy vererek Kürt sorununun demokratik yollarla çözülmesini istediğini gösterdi ve zeytinin bir payını daha uzattı. Yani Kürt seçmeni Türkiye için demokrasi ve barış mücadelesini sürdürüyor. Bunu böyle okumalısın.”
